طراحی گرافیک در مقابل هنر | برخی از برجسته‌ترین آثار هنری تاریخ، در عین حال جزو دشوارترین موارد برای تعریف نیز هستند. به واسطه‌ی ذات خود، هنر و جلوه‌های آن اغلب از چارچوب تعاریف، دسته‌بندی‌ها یا تفسیرهای خاص فراتر می‌روند.
از سوی دیگر، برخی از ژانرها و اشکال هنری هدفشان انتقال پیام خاص یا برانگیختن احساسی معین است. در مقایسه‌ی هنرهای تجسمی با طراحی گرافیک، طراحی گرافیک رویکردی هدف‌محورتر و ارتباطی‌تر دارد، که معمولاً برای انتشار پیام‌ها، اطلاعات و ایده‌ها به شیوه‌ای بصری به کار می‌رود.
البته این بدان معنا نیست که یک طراح گرافیک نمی‌تواند هنرمند باشد (یا بالعکس). در واقع، علاقه یا فعالیت به‌عنوان یک سرگرمی در زمینه‌ی هنر، انگیزه‌ی بسیاری از افراد برای انتخاب طراحی گرافیک به‌عنوان حرفه است. چه بسا طراحی گرافیک نیز به‌عنوان شکلی از هنر محسوب شود، در حالی که بیشتر جلوه‌های هنر لزوماً طراحی گرافیک به حساب نمی‌آیند.
در این مقاله از وال استودیو، تقابل میان هنر و طراحی گرافیک را به‌صورت مفصل بررسی می‌کنم.
با در نظر گرفتن همپوشانی انکارناپذیر و مناطق خاکستری بین هنرهای تجسمی و طراحی گرافیک، در ادامه به تفاوت‌های کلیدی آن‌ها می‌پردازیم و انواع اصلی هنر را بررسی کرده و آن‌ها را در مقایسه با طراحی گرافیک، هم به‌عنوان یک هنر و هم به‌عنوان یک مسیر حرفه‌ای عملی، تحلیل می‌کنیم.
طراحی گرافیک چیست؟
طراحی گرافیک به‌عنوان یکی از اشکال هنر کاربردی، ترکیبی از متن و تصاویر (که به آن‌ها “گرافیک” نیز می‌گویند) در محتوای منتشرشده با هدفی مشخص است. این رشته خلاقانه شامل استفاده از عناصر بصری، تایپوگرافی و چیدمان است تا پیام‌ها، اطلاعات یا ایده‌ها را انتقال دهد. طراحی گرافیک هنر و عملی است که در آن محتوای بصری برنامه‌ریزی و تنظیم می‌شود تا پیام خاصی منتقل یا هدف مشخصی محقق شود. طراحان گرافیک از اصول طراحی، ابزارها و تکنیک‌های گوناگون استفاده می‌کنند تا طراحی‌هایی زیبا و مؤثر برای کاربردهای متنوع خلق کنند.
پیشنهاد مطالعه کاربردهای طراحی گرافیک | طراحی گرافیک برای چاپ | طراحی گرافیک برای بازار کار
هنر چیست؟
در حالی که “هنرها” به طیف گسترده‌ای از تلاش‌های خلاقانه و اجرایی اشاره دارد، هنر در معنای بصری به‌عنوان جلوه‌هایی از تخیل و احساسات انسانی تعریف می‌شود که به دلیل زیبایی یا قدرت احساسی‌شان مورد قدردانی قرار می‌گیرند.
مفهوم هنر پیچیده و چندوجهی است و برای قرن‌ها موضوع بحث و گفتگو بوده است. چیزی که یک نفر به‌عنوان هنر می‌شناسد، ممکن است از نظر فردی دیگر هنر محسوب نشود. همچنین، جنبش‌ها و سبک‌های هنری در طول زمان تکامل یافته‌اند. به‌عنوان مثال، هنر معاصر اغلب مرزهای تعاریف سنتی را می‌شکند و مخاطبان را به بازنگری درک خود از چیستی هنر دعوت می‌کند. برخی از افراد که نگاه محافظه‌کارانه‌تری دارند، ممکن است تنها آثار دقیق و فاخر را “هنر واقعی” بدانند، در حالی که دیگران معتقدند هر کسی توانایی خلق هنر را دارد.
در نهایت، هنر شکلی از بیان خلاقانه است که طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها، اعمال و آثار انسانی را در بر می‌گیرد و در مخاطبان خود پاسخ‌های احساسی، فکری یا زیباشناختی برمی‌انگیزد. برخلاف طراحی گرافیک، که اغلب دارای نقطه شروع و هدفی مشخص است، هنر ممکن است خارج از مرزهای زمان آغاز و پایان مشخصی وجود داشته باشد و زمانی که الهام به سراغ هنرمند می‌آید، ایده‌ای کاملاً جدید را به تصویر بکشد.
هنرهای تجسمی
“هنرهای تجسمی” اصطلاحی جامع‌تر است که به تمام اشکال هنری اشاره دارد که عمدتاً بر عناصر بصری متکی هستند. هنرهای تجسمی می‌توانند اهداف گوناگونی داشته باشند؛ از جمله کاربردی، تزئینی یا تجاری، که آن‌ها را به دسته‌ای متنوع و انعطاف‌پذیر در قلمرو گسترده‌تر بیان هنری تبدیل می‌کند. نمونه‌های رایج از اشکال هنرهای تجسمی عبارت‌اند از:
- نقاشی – اعمال رنگ‌دانه‌ها روی یک سطح، معمولاً بوم یا کاغذ، با استفاده از تکنیک‌ها و سبک‌های گوناگون
- مجسمه‌سازی – آثار هنری سه‌بعدی که از طریق شکل‌دهی یا حکاکی روی موادی مانند سنگ، چوب، فلز یا خاک رس خلق می‌شوند
- طراحی (Drawing) – خلق تصاویر دو‌بعدی با استفاده از مداد، زغال، جوهر یا دیگر مواد بر روی کاغذ یا سایر سطوح
- چاپگری (Printmaking) – استفاده از تکنیک‌هایی مانند حکاکی (Etching)، چاپ چوبی (Woodcut)، لیتوگرافی (Lithography) و سیلک اسکرین (Silkscreening) برای ایجاد نسخه‌های متعدد از یک تصویر اصلی که بر روی صفحه یا بلوک ایجاد شده است
- عکاسی و فیلم‌برداری – هنر ثبت تصاویر و ویدیوها با استفاده از دوربین‌ها و تکنیک‌های عکاسی
هنرهای زیبا (Fine Arts)
تاریخاً، هنرهای زیبا – یا به تعبیری “هنرهای زیبا و فاخر” – شامل آثاری در زمینه‌های نقاشی، مجسمه‌سازی، معماری، موسیقی و شعر بوده است. با این حال، در یک زمینه‌ی مدرن، بسیاری از افراد هنرهای زیبا را زیرمجموعه‌ای از هنرهای تجسمی می‌دانند که به دلیل ارزش‌های فرهنگی، اهمیت تاریخی یا ویژگی‌های زیباشناختی و بیانی‌اش مورد توجه قرار می‌گیرد.
هنرهای زیبا از هنرهای عامه‌پسند و سرگرمی متمایز است، زیرا مصرف‌کنندگان آن – حداقل به لحاظ نظری – به نوعی قضاوت و حس زیبایی‌شناختی پیشرفته نیاز دارند تا بتوانند آن را به‌طور کامل درک و قدردانی کنند. در مقابل سایر هنرهای تجسمی، هنرهای زیبا بیشتر بر نمایش زیبایی تمرکز دارند و از نیاز به کاربردهای عملی آزاد هستند. نمونه‌های معروف هنرهای زیبا شامل نقاشی “آفرینش آدم” از میکل‌آنژ و معماری کولوسئوم در رم است.
هنرهای دیجیتال (Digital Arts)
هنرهای دیجیتال که با نام‌هایی مانند هنر رسانه‌های نوین (New Media Art)، هنر چندرسانه‌ای (Multimedia Art) یا هنر الکترونیک (Electronic Art) نیز شناخته می‌شوند، با استفاده از فناوری‌های دیجیتال مانند تصاویر تولیدشده توسط کامپیوتر، انیمیشن‌ها و نصب‌های تعاملی خلق می‌شوند. این حوزه شامل اشکال هنر ویدئویی نیز هست که ممکن است عناصر داستان‌گویی، مستند، یا تصاویر تجربی را ارائه دهد.
در مقایسه‌ی طراحی گرافیک با هنر گرافیک، هنر گرافیک شامل تولید مواد بصری است که داستان‌ها و احساسات را از طریق رسانه‌های دیجیتال به بینندگان منتقل می‌کند. آثار هنر گرافیک ممکن است از اصول و تکنیک‌های انتزاعی بیشتری نسبت به طراحی گرافیک بهره ببرند. هنرمندان گرافیکی از نرم‌افزارها، عکاسی یا دیگر ابزارهای دیجیتال برای پروژه‌هایی مانند طراحی جلد کتاب، انیمیشن‌های کارتونی و بازی‌های ویدیویی، هنر تبلیغاتی، طراحی‌های تزئینی، یا تصاویر و استوری‌بردها برای تلویزیون یا فیلم استفاده می‌کنند.
طراحی گرافیک در مقابل هنر
اگرچه مرز میان هنرهای تجسمی و طراحی گرافیک گاهی مبهم است، اما بیایید به تفاوت‌های کلیدی میان کار یک طراح گرافیک و اشکال هنری که در بالا توضیح داده شد، بپردازیم.
چه کسی اثر را خلق می‌کند و برای چه کسی؟
هنرمندان معمولاً آثار هنری را به‌عنوان شکلی از خودبیانگری و براساس دیدگاه و علایق شخصی خود خلق می‌کنند. در حالی که برخی از هنرمندان ممکن است سفارش‌های خاصی را بپذیرند، بسیاری از آن‌ها هنر را صرفاً برای خود هنر خلق می‌کنند، بدون آنکه ورودی مستقیمی از سوی مشتریان یا اهداف تجاری در کار باشد. برخی هنرمندان ممکن است در موزه‌ها به‌عنوان متصدیان نمایشگاه فعالیت کنند، که این نیز راهی عالی برای استفاده از مهارت‌هایشان است، بدون آنکه خودشان اثری تولید کنند.
در مقابل، اکثر حرفه‌ای‌های طراحی گرافیک دارای مدرک طراحی گرافیک هستند، برخلاف هنرمندان دیگر که ممکن است دارای مدرک لیسانس هنرهای زیبا (BFA) باشند یا به‌طور حرفه‌ای در حوزه‌ی تخصصی خود آموزش دیده باشند. طراحان گرافیک معمولاً روی پروژه‌هایی که توسط مشتریان سفارش داده شده است، کار می‌کنند و از دستورالعمل‌ها و اهداف مشخصی که توسط مشتریان یا کسب‌وکارها برای کارهایی مانند برندسازی، تبلیغات یا مواد تبلیغاتی تعیین شده است، پیروی می‌کنند.
نیازهای متنوع مشتریان از طراحان گرافیک
مشتریان نیازهای گوناگونی دارند که طراحان گرافیک را ملزم به توسعه و طراحی موارد زیر می‌کند:
- چیدمان وب‌سایت‌ها یا اپلیکیشن‌ها
- چیدمان روزنامه‌ها، مجلات، یا سایر انتشارات
- هویت برند، شامل طرح‌های رنگی و لوگوها
- بسته‌بندی محصولات
- تابلوهای فروشگاه‌ها، بیلبوردها یا رویدادها
اهداف طراحی گرافیک و هنر چیست؟
طراحی گرافیک عمدتاً بر ایجاد محتوای بصری با هدفی از پیش تعیین‌شده تمرکز دارد که اغلب برای مقاصد تجاری یا ارتباطی به کار می‌رود. طراحان گرافیک از عناصر بصری، تایپوگرافی و چیدمان استفاده می‌کنند تا اطلاعاتی را انتقال دهند، خدماتی را تبلیغ کنند یا پیامی خاص را منتقل کنند. در مقایسه با هنرمندان، طراحان گرافیک معمولاً بیشتر بر جنبه‌های کاربردی مانند خوانایی، وضوح و تجربه کاربری تمرکز دارند. هدف آن‌ها ایجاد طرح‌هایی است که در عین زیبایی بصری، هدفی عملی نیز داشته باشند، مانند بازاریابی یک محصول یا ارائه‌ی اطلاعات. کار آن‌ها معمولاً برای حل مشکلات طراحی خاص و برآورده کردن نیازهای مشتریان یا کسب‌وکارها انجام می‌شود.
هنر ممکن است همیشه دارای هدفی واضح و مستقیم در زمینه‌های تجاری یا ارتباطی نباشد. هنر شامل طیف گسترده‌ای از بیان خلاقانه است و اگرچه هنر می‌تواند ایده‌ها و احساسات را منتقل کند، اما هدف اصلی آن اغلب ذهنی است؛ به معنای خودبیانگری، کشف مفاهیم، یا صرفاً لذت زیبایی‌شناختی. هنرمندان معمولاً آثاری خلق می‌کنند که بیشتر برای تفسیر آزاد هستند و دیدگاه شخصی خودشان را اولویت می‌دهند.
چگونه هنر خلق می‌شود؟
اگرچه اصطلاح “گرافیک” می‌تواند تصاویر فیزیکی و دیجیتال را در بر گیرد، امروزه تقریباً تمام کارهای طراحی گرافیک با استفاده از کامپیوتر انجام می‌شوند. با این حال، مهارت در تصویرسازی یا طراحی دستی می‌تواند بسیار مفید باشد، زیرا طراحان گرافیک اغلب طرح‌های اولیه و ساده‌ای را ترسیم می‌کنند تا نحوه‌ی قرارگیری طراحی روی صفحه را مشخص کنند.
طراحان گرافیک با انواع رسانه‌های چاپی و دیجیتال کار می‌کنند، از جمله وب‌سایت‌ها، لوگوها، بروشورها، پوسترها و تبلیغات. آن‌ها از ابزارها و نرم‌افزارهای دیجیتال مانند مجموعه‌ی Adobe Creative Suite (فتوشاپ، ایلاستریتور، ایندیزاین)، Sketch، Figma و سایر برنامه‌ها برای خلق و ویرایش محتوای بصری استفاده می‌کنند.
هنرمندان، در مقابل، با طیف گسترده‌ای از رسانه‌ها، ابزارها و تکنیک‌ها کار می‌کنند که شامل نقاشی، طراحی، مجسمه‌سازی، عکاسی و موارد دیگر است. انتخاب رسانه و تکنیک معمولاً توسط بیان خلاقانه و هدف هنرمند هدایت می‌شود، چراکه این روزها راه‌های بی‌شماری برای خلق هنر وجود دارد.
